بازدید وزیر عمانی از ایران‌مال/ تیتر یک هفت صبح
هفت صبح- هفت سال پیش بود که ما در سکوت خبری رسانه‌ها از یک پروژه حیرت‌انگیز و بزرگ در انتهای غربی اتوبان همت نوشتیم و در صفحه اول روزنامه انعکاس دادیم. با چنین توصیفاتی: پروژه تجاری، اداری و تفریحی «بازار بزرگ ایران» تا دو سال دیگر با زیربنای یک میلیون و ۷۰۰ هزار مترمربع تکمیل ميشود... هفت هزار نفر از سال ۹۰ مشغول فعالیت هستند تا در منطقه ۲۲ جایی را بسازند که رقبای جهانی مثل «دوبی‌مال» را کنار مي‌زند. آیا مي‌دانید بزرگترین مجتمع تجاری و اداری خاورمیانه (شاید هم کل جهان) همین بیخ گوش ما در حال ساخت است؟
اردیبهشت ۹۵ بود و در نسیم توافق برجام، تکاپوی بخش‌های تجاری و اقتصادی ایران در اوج خود بود. پروژه‌ای که قرار بود ابتدا تات‌مال باشد و سپس شد تهران‌مال و بعد ایران‌مال. زیر نظر شرکت تات البرز و تحت مدیریت یکی از سرشناس‌ترین سرمایه‌دارهای وقت ایران. بعدها در ادغام بانک تات و موسسه مالی صالحین و موسسه مالی آتی، مشخص شد که بانک آینده سهم اصلی در ساخت‌وساز این پروژه عظیم را دارد که مستقیماً در جهت استفاده از منافع اقتصادی برجام ساخته شده بود. به عنوان یک قطب گردشگری و در عین حال پایگاهی برای فرود همه برندهای مشهور غربی و چینی. با تابلوهایی آماده که در آنها می‌شد نام‌هایی مثل نایکی و آدیداس و بنتون و بقیه دوستان را به‌راحتی تشخیص داد. ولی خب ترامپ همه این رویای بزرگ تجاری را برباد داد.
برنامه اصلی ایران‌مال آوردن برندهای بزرگ جهانی بود اما طبق قانون، سال ۹۷ امکان ورود برندها به ایران مسدود شد و از آن‌سو گروه‌های چپ مذهبی و غیرمذهبی با ادبیاتی یکسان شروع به حمله به این بازار بزرگ تجاری غرب تهران کردند. آن را نشانه‌ای از میان‌مایگی خواندند و فضای جعلی و اینطور چیزها. بخشی از کارشناس‌های اقتصادی هم حمله به خود بانک آینده به‌عنوان مالک اصلی این مجتمع تجاری بزرگ را شروع کردند. بانک آینده در این راه فشار غیرمنتظره‌ای را تحمل کرد. در تمام این سال‌ها به‌جز سنگینی این پروژه عقیم شده به‌خاطر برجام و همینطور بار مالی معلق این کار، هدف حملات بی‌امان گروه‌های چپ و عدالتخواه نیز قرار گرفت. برخی آن را ورشکست خواندند و برخی از اختصاص سرمایه‌های مردم به پروژه عمرانی ایران‌مال حرف زدند و از اینکه بانک آینده ۱۷ هزار میلیارد تومان به این پروژه وام داده است.
بانک آینده اما مطمئن بود که این پروژه با تمام مشکلاتش یک سرمایه تضمین شده و مطمئن برای آینده است. کارشناسان این بانک معتقد بودند که ارزش این سازه بزرگ در طی این سال‌ها ۴ یا ۵ برابر افزایش پیدا کرده است و در مقابل اتهامات برخی کارشناسان که این پروژه را باعث ورشکستگی این بانک می‌خواندند، مقاومت می‌کردند. اما خب در نهایت بانک آینده ورشکست نشد و ایران‌مال حال به یک جاذبه توریستی در غرب تهران بدل شده و برای ایرانیان مهاجر که پس از سال‌ها به کشور بازمی‌گردند، اسباب حیرت و شگفتی است. دیروز در اتفاقی طعنه‌آمیز وزیر تجارت عمان مهمان ایران‌مال بود و با شگفتی به عظمت سازه‌ها و فضای داخلی این مال بزرگ و کم‌نظیر می‌نگریست. طعنه‌آمیز از این جهت که عمان یکی از کشورهایی است که به‌شدت درگیر احیای دوباره برجام است و در این راه تکاپویی بی‌پایان دارد و خب در دوران حاکمیت سیاست‌های جدید بر فضای اقتصادی و سیاسی ایران و در دوران اقتدار دولت سایه دکتر جلیلی، بعید است ایران‌مال به هدف‌های از پیش تعیین شده‌اش حتی با احیای برجام دست پیدا کند.
نمی‌دانیم در ذهن وزیر عمانی چه می‌گذرد و نمی‌دانیم مدیران ایران‌مال در افق پیشروی خود چه چیزی را پیش‌بینی می‌کنند؟ و تناقض اینجاست که در پس همه مخالفت‌ها با پروژه‌های پرزرق و برقی مثل ایران‌مال و باملند در نهایت عموم مردم و حتی همان عدالتخواهان عزیز هستند که ناخواسته در جاذبه‌های گردشگری و اقتصادی این مراکز غرق می‌شوند و به شکلی یکسان همه طبقات اجتماعی از آن لذت می‌برند. این همان جادوی عجیب و خاکستری نشانه‌های سرمایه‌داری در فضای عمومی است. همان‌جایی که می‌توانید لبخند آدام اسمیت را احساس کنید.
